بررسی تأثیر پرتودهی گاما بر کیفیت میوه ی کیوی

پرتودهی مواد غذایی از روش های ایمن در حفظ کیفیت مواد غذایی است. با پرتودهی می توان مواد غذایی را برای مدت طولانی تر در انبار ها ذخیره نمود. در این مطالعه، تأثیرمقدار دز پرتودهی و مدت زمان نگهداری بر خواص فیزیکی و شیمیایی میوه کیوی (رقم هایوارد) در استان گلستان بررسی گردید. پس از برداشت، میوه ها در پاکت های مخصوص بسته بندی شدند و به سازمان انرژی اتمی واقع در تهران منتقل گردیدند. نمونه ها با اشعه گاما (کبالت 60) با دزیمتری 05/3 گری بر ثانیه و در چهار سطح شاهد، 500، 1000 و 2000 گری پرتودهی شدند. سپس نمونه های پرتودهی شده در محیط آزمایشگاهی با دمای 1±3 درجه سانتی گراد ذخیره شدند و آزمایشات در بازه های زمانی 0، 30، 60 و 90 روز ذخیره شدند. پارامترهای فیزیکی و شیمیایی مانند قطر میانگین هندسی و حسابی، ضریب کرویت، افت وزن، سفتی و نیروی ماکزیمم نفوذ، مقدار آسکوربیک اسید و ph و همینطور پارامترهای رنگی بررسی گردیدند. پرتودهی با اشعه گاما قطر میانگین هندسی و حسابی، ضریب کرویت و افت وزن را نسبت به روز اول در حدود 46/0، 53/0، 59/0، و 62/0 درصد به ترتیب کاهش می داد. همچنین، پرتودهی مقادیر سفتی، مقدار نیروی ماکزیمم و ph را به ترتیب در حدود 15/0،37/0 و 41/0 درصد کاهش می داد. میزان آسکوربیک اسید نیز با افزایش مدت زمان انبارداری کاهش می یابد و پرتودهی با دز بالا، باعث کاهش این مقدار می گردد. علاوه براین؛ تأثیر متغیرهای مستقل مدت زمان انبارداری و مقدار دز پرتودهی بر روی متغیرهای وابسته تغییرات پارامترهای رنگی، تغییرات وزن، مقدار ویتامین c و مقدار ph تعیین شد. با افزایش مدت زمان نگهداری و افزایش مقدار دز پرتودهی، وزن نمونه های انبار شده کاهش یافت. با افزایش مدت انبارداری و مقدار دز پرتودهی پارامتر a* کاهش یافته، و با افزایش دز پرتودهی پارامتر b* نیز کاهش یافت، ولی b* با افزایش مدت زمان انبارداری، افزایش یافت. به همین ترتیب با افزایش مدت زمان انبارداری و مقدار دز پرتودهی، مقدار ph افزایش و مقدار ویتامین c کاهش یافت.